Bosch Parade is de tweejaarlijkse drijvende parade te ‘s-Hertogenbosch geïnspireerd op Jheronimus Bosch (1450-1616). Voor de hedendaagse kunstmanifestatie op en om het water creëren kunstenaars nieuw werk om mensen te verwonderen, te raken en te verbinden, zoals Bosch dat 500 jaar geleden deed en nog steeds doet.

Bosch Parade Talentprogramma

Bosch Parade organiseerde in 2024 haar 10e editie onder het thema ‘Hedendaagse Demonen’ van 20 t/m 23 juni 2024. Het ondersteunende openlucht atelier met pop-up restaurant ‘Tuin der Lusten’ was geopend van 23 mei t/m 23 juni.

KOP begeleide voor de editie 2022 en 2024 startende makers bij het realiseren van werk bij Bosch Parade met een uitgebreid talent programma vol workshops en coaching. In 2022 deden Krista Smulders & Michiel Ubels, Olivier van den Brandt en Vince & Thjeu Donders mee. In 2024 waren dit zes kunstenaars; Yip Stals & Lesse van der Veer, Hannah van der Schaaf & Chant van Lieshout, Daniel Arthuus, en Jochem van den Wijngaard.

Yip Stals & Lesse van der Veer – De Benenboot (2024)

Je hebt het misschien niet in de gaten, maar de mens verandert. Voortdurend muteert er iets in en op ons. Van beenhaar tot beenmerg. Dat gaat heel langzaam gelukkig. Maar waar eindigt die transformatie? Worden we uiteindelijk surreële mutanten, zoals op Bosch’ schilderijen? Iets tussen wezen en object in?

Met die prikkelende vraag gingen Yip Geert Stals en Lesse Melijn van der Veer aan de slag voor de Benenboot, een hybride vaartuig dat door machtige ledematen wordt aangedreven. Als eindfase van de evolutie zijn boot en mens niet meer van elkaar te onderscheiden. Zo maken ze dat de beweging van de voortglijdende Benenboot voelbaar wordt in het lichaam van de toeschouwer.
De boot wordt een soortgenoot.

MOSs Social Club & Chant van Lieshout – Isteria Archipelago (2024)

Het is een hete zomerdag en we springen in het water. Voor het eerst in jaren hoeven we geen moeite te doen om onze hoofden boven de uitgestrekte horizon te houden. We mogen kopje onder. In en rondom het schone water vliegen haften, steenvliegen en libellen. Sinds de vervuiling in het water is samengeklonterd en getransformeerd tot een eilandengroep: ‘Isteria Archipelago’ vinden er weer magische taferelen zoals deze plaats.

Isteria wordt voortgetrokken door organismen die gevoelig zijn voor vervuiling. Deze worden uitgebuit als slaven van hun eigen ondergang. Twee vervormde vissen banjeren over het eiland, wagen een poging de vervuiling in te zetten voor iets nieuws, iets moois, iets hoopvols. Hoewel de vervuiling vreselijke vormen aanneemt, probeert ieder wezen op zich zorg te dragen voor alle kleine werelden waarin zij zich bevinden om samen te bouwen aan een betere wereld.

Daniel Arthuus – De Mythische Kinderen van Sisyphus (2024)

Er schuilt een demon in ieder van ons, aldus Daniel Arthuus. Een kwelduivel die ons met twijfel, cynisme en angst laat verdwalen op een rivier vol onrust. Om daarin niet te verdrinken, grijpen we naar alles dat ons hoofd boven water houdt. Religie bijvoorbeeld, zoals de monniken die met hun relikwie in De mythische kinderen van Sisyphus over de Dommel paraderen.

Maar we zouden ook kunnen leren zwemmen. Net als Jheronimus Bosch de zelfgecreëerde angsten smoren door zelf redenen te bedenken voor ons bestaan. Niet de zingeving buiten onszelf zoeken, maar diep vanbinnen. Vrede vinden in ons lot, zoals de fiere zwemmers die zorgen dat De mythische kinderen van Sisyphus blijft voortgaan.

Jochem van der Wijngaard – Steen der Waanzin (2024)

In Jheronimus’ tijd gebeurde het in het openbaar, op de Bossche Markt: keisnijden. Door de ‘stenen der waanzin’ uit hoofden te snijden, dachten kwakzalvers dwazen te genezen. Jochem van de Wijngaard toont ons zo’n kei tijdens Bosch Parade: een drijvende, ronkelende en fonkelende opaalachtige steen met pulserende kleuren en zware geluiden.

De kei schrikt af, als een chaotische donderwolk. Maar fascineert tegelijkertijd, is bijzonder en verrassend – anders. Als een gigantisch brein belichaamt het treffend de subtiele grens tussen gek en geniaal, en laat het ons nadenken over de vraag: hoe verhouden we ons tot dat wat we niet meteen begrijpen?

Hoeveel keien huizen er in onze eigen hoofden?

Olivier van den Brandt – Ceremonie (2022)

Om hun vaartuig te besturen moet een drie-eenheid in Ceremonie op zoek naar een perfecte manier van samen functioneren – imperfect als ze zijn. En dat doen ze. De drie karakters hebben elk een speciale functie, een eigen handicap en ieder enkel de zintuigen die nodig zijn om één specifieke rol te vervullen. Gemankeerd, sceptisch en ongemakkelijk creëren ze een moeizaam samenwerkingsverband. Een onhandige mens-object-mens-machine die ziel en techniek vermengt. En die eigenzinnig uitbeeldt hoe het individu zich redt, ondanks de verleidingen van sociale en technologische perfectie.

De performers op Ceremonie verheffen ploeteren tot kunstvorm, en varen op andere plekken dan verwacht.

Olivier combineert in zijn werk een sceptische kijk op verschillende sociale en technologische ontwikkelingen. Tijdens zijn bachelor of Arts in Praag heeft hij deelgenomen aan verschillende exposities, zowel in Nederland als in Praag en Parijs. Met mens-objecten gaat Olivier de ‘ceremonie’ van het leven uitvoeren en de rol die de mens in de maatschappij heeft uitbeelden. Olivier is gekozen als jong talent, omdat hij met zijn eigenzinnige en kritische performances de vragen stelt waar veel mensen in deze tijd mee rondlopen. Hij stelt ze op een indringende en volstrekt eigen manier door het ongemak op onnavolgbare wijze te verbeelden. De ‘gemankeerde’ beelden die hij daarmee creëert zetten zich vast op je netvlies.

Krista Smulders & Michiel Ubels – De Legendarische Lekkerbek (2022)

Met dank aan Air Design
Teksten acteur: Joachim Robbrechts

Aan tafel, dames en heren! Kom lekker schransen! Kom hup, hap toe. Vanwaar die aarzeling? Toch geen medelijden met die zielepieten? Hadden ze de kleine lettertjes maar moeten lezen?!

De legendarische lekkerbek toont waar ons ongebreidelde consumptiegedrag toe kan leiden. Zie hoe we ons verliezen in een overvloed aan kleur en bezorgen tot aan de deur, vier sessies liposuctie en vijf keer happy end, zes kledingadviseurs en een aantrekkelijk dividend. Sus je geweten, niets te verliezen! Vang die grote vis! Sla ‘m aan de haak.

Tijdens haar opleiding MAFAD Fine Arts & Design in Maastricht is Krista in contact gekomen met het Textiel. Met dit materiaal schept ze pittige textuurrijke werelden. Het toegeven aan de verleiding staat bij dit overdadige drieluik centraal. Het werk geeft een ode aan alle prikkels, acties, sensaties waar wij tegenwoordig mee in aanraking komen.

Gekozen als jong talent, omdat Krista met haar kleurrijke beelden op humorvolle manier tot de verbeelding spreekt. Bij Krista wordt het nooit saai. Ze creëert spektakel met kleine middelen en is ondanks het gebruik van veel bonte kleuren in staat om mensen te verleiden tot een kritische blik naar binnen.

Het drieluik werd uiteindelijk ‘de legendarische lekkerbek’. Een waardevolle aanvulling van het hoofdzakelijk serieuze palet van Bosch Parade.

Krista realiseerde dit werk met haar partner, Michiel Ubels.

Fotografie door Ben Nienhuis