Naar de toekomst reizen, kan dat? Jazeker, met verbeeldingskracht als gemeenschappelijke noemer. Van 13 september tot 27 oktober transformeren we de Next Ruimte van het Stedelijk Museum Breda tot een reisbureau naar 2071. Vorig jaar maakte je kennis met de inwoners van New Canterbury 2070 en werkte je misschien mee aan toekomstvisies voor Breda. In onze expositie tonen we de resultaten van twee jaar onderzoek naar manieren om de toekomst te verkennen en ideeën voor een leefbare toekomst te ontwikkelen, uitgevoerd in het kader van The New Canterbury Tales een onderzoeksproject gestart vanuit de onderzoeksgroep Duurzaam Gebouwde Omgeving van Avans Hogeschool.

Kunst in de wijk

Samen met kunstenaar Jochem van den Wijngaard en ontwerper Liselot Cobelens onderzoeken we voor het lectoraat Duurzaam Gebouwde Omgeving (expertisecentrum Veiligheid en Veerkracht) van Avans Hogeschool de stad in de toekomst. Deze zomer gaan ze in de wijken van Breda samen met bewoners de toekomst van Breda verkennen. De werken van Jochem en Liselot zijn tot 1 september te zien in Restaurant ONS.

De Toekomstkijkers

Tuur door de toekomstkijker en ontdek het Breda van 2070!

De Toekomstkijkers is een serie metalen vormen waarmee je een kijkje kunt nemen in 2070. Kijkend door de gaten onthullen zich twee bijzondere taferelen.Geïnspireerd door uitdagingen zoals zeespiegelstijging en dalende bodemkwaliteit, toont kunstenaar Liselot Cobelens twee visies: een stad aan zee, en een stad waar landbouw op gebouwen plaatsvindt. Ondanks de levendige beelden zijn de gevaren zichtbaar voor wie goed kijkt. 

Maar hoe kijken de inwoners van Breda naar hun stad? Bezoekers worden uitgenodigd om een eigen toekomstvisie voor Breda in 2070 op een ansichtkaart te delen, die in het museum wordt tentoongesteld en mogelijk verwerkt wordt in een nieuwe collage.

De vormen van de toekomstkijkers zijn geïnspireerd op verrekijkers en ontwikkeld in samenwerking met Post luchtkanalen.

De Stad der Vruchten

Breda is een groen paradijs geworden, waar de stad volledig bedekt is met planten die het hele jaar door groenten en fruit produceren. Deze transformatie begon in 2030, toen de slechte grond- en waterkwaliteit de stad dwong om landbouw naar de stedelijke omgeving te brengen. Door de vervuilde grond werd er een verticale vorm van landbouw ontwikkeld. Hoewel de grond nog steeds vervuild is, de temperaturen hoog en de regenbuien hevig, zorgen de groene gebouwen en overvloedige vegetatie voor een leefbare omgeving. 

Ondanks de kleurrijke uitstraling van de stad en de bijzondere nieuwe exotische planten die goed gedijen op de hogere temperaturen, is de grond waar de bewoners op leven nog steeds niet vrij van giftige stoffen. Ze hebben al ruim 40 jaar niks verbouwd in de grond, kinderen mogen niet spelen met deze stinkende aarde. Zijn de giftige stoffen verdwenen, of is het juist erger geworden? Er zijn nog steeds veel delen in de stad waar het gevaarlijk is om te lopen zonder beschermende kleding.

Stad aan Zee

In 2070 ligt Breda aan zee, met temperaturen die in januari rond de 10 graden liggen en in juni stijgen tot 26 graden. Door de stijgende zeespiegel zijn grote delen van Nederland overstroomd, Breda is uitgegroeid tot een nieuwe kuststad met zeekolonies waar nieuwe wijken op terpen worden gebouwd. 

Deze scheiding tussen de oude stad en de zeekoloniebewoners leidt tot spanningen. Hoewel Breda welvarend is en zich ontwikkelt tot een belangrijke handelsstad met drijvende steden, blijft het leven aan zee uitdagend door verzilting, drinkwatertekorten, en overstromingsgevaar. Het dieet van de inwoners is veranderd; traditionele gerechten zijn vervangen door zeedieren zoals ansjovis en kreeft. De ruige zee brengt ook nieuwe gevaren met zich mee. Door de opwarming hebben we nu echt bijzondere zeedieren rondom de stad die men vroeger kon vinden rond de Franse kust. Een aantal zijn geliefd, maar een aantal vormen ook echt een gevaar voor de nieuwe waterwijken. 

Monocerus – After Human (test)
2024, neon en hout

Monocerus is de Latijnse benaming voor het eenhoorn sterrenbeeld. Human is de naam die de Franse kunstenaar Pierre Huyghe heeft gegeven aan zijn Ibiziaanse hond, die vaak in zijn kunstprojecten verschijnt, met een roze geschilderde poot.

Dit werk is ontstaan als vaandel voor het sterrenbeelden en droomproject dat Jochem van
den Wijngaard gebruikt om na te denken over kunst en de toekomst. Neon werd van oudsher gebruikt als materiaal om reclame te maken. Maakt dit beeld dan reclame voor dromen en fantasie?

Vroeger werden de sterren op zee gebruikt om koers te bepalen, en nog steeds dienen de sterren voor sommige als fonkelende influisteraars van wat er staat te gebeuren. Voor Jochem zijn de sterrenbeelden een
uitnodiging voor de toeschouwer om over zichzelf na te denken. Om ruimte te creëren om te mijmeren over onze eigen koers. Jochem gelooft dat het gezond is om ruimte voor reflectie te creëren. Op je handelingen, op jouw rol in de wereld, op hoe je reageert op de wereld.

Meer weten? – Kom woensdag de 21e meepraten in het buurthuis over je dromen of vul de vragenlijst in en kom vanaf 13 september naar het museum om te reizen
naar het jaar 2070!

Over de kunstenaars

Jochem opereert binnen zijn praktijk op het snijvlak van diverse disciplines, waaronder (post-)ambacht, natuurwetenschappen, filosofie, storytelling, gedragsstudies en mystiek. We kiezen ervoor om met Jochem van den Wijngaard samen te werken vanwege de thematische en methodologische raakvlakken in zijn werk met ons project. Zijn vermogen om wetenschap en kunst te verenigen biedt een perspectief dat past bij de doelstellingen van ons project.

Liselot is een ontwerper die zicht richt op de relatie van de mens met het landschap en verschillende objecten. Met haar ontwerpen richt zij zich op het vertellen van (moeilijke) verhalen door middel van objecten. We betrekken Liselot in dit project omdat zij in staat is het onderzoek op een toegankelijke wijze te vertalen naar objecten die bewoners van Breda betrekken in het onderzoek. Door haar achtergrond als ontwerper is zij in staat om op originele wijze nieuwe data op te halen voor het onderzoek.

Over New Canterbury Tales

Immersive Storytelling as a Design Method for joint future creation

Dit onderzoek, onder leiding van onderzoeker Nina Kramer, richt zich op het gebruik van Immersive Storytelling om gedeelde visies op toekomstige steden te faciliteren, die veerkrachtige gemeenschappen en duurzaamheid als kernprincipes hebben. Hoe kunnen specifieke media en scenario’s worden gebruikt om het grote publiek te bereiken om deze visie mede te creëren?

Het onderzoek van New Canterbury Tales richt zich op het verbeelden van verschillende perspectieven op de gebouwde omgeving met behulp van alledaagse ervaringen van de toekomst (rond 2070), net zoals de originele ‘Canterbury Tales’ (Chaucer, 1387-1400) die alledaagse ervaringen in de 14e eeuw beschreven. Door het publiek onder te dompelen in die ervaringen door middel van meeslepende verhalen, kunnen we gezamenlijk nieuwe visies op de toekomst ontwikkelen.

Het project richt zich nadrukkelijk op het ontwerpen MET mensen in plaats van het ontwerpen VOOR mensen. En vooral de dialoog over wat wel en niet wenselijk is. Het gaat niet om wat gewenst is volgens de ontwerper of beleidsmaker, maar om die dialoog tussen de gebruiker (van de toekomst).’

(beeld: schets Jochem van den Wijngaard)